Yeni Nesil Mobil Haberleşme Teknolojileri Ülkemizde Uygulanmaya Başlıyor
Ülkemizde 1995 yılında ikinci nesil mobil haberleşme (2G) teknolojisi kullanılmaya başlanmış ve 2007-2008 yıllarından bu yana da üçüncü nesil mobil haberleşme teknolojisi (3G) devreye alınmıştır. Tüm dünyada dördüncü nesil ve beşinci nesil mobil haberleşme teknolojilerinin hayat bulduğu bu dönemde, Ülkemizde de yeni nesil mobil haberleşme teknolojilerinin uygulanması elzem duruma gelmiştir. Kurumumuz, uzun yıllardan beri Ülkemizde yeni nesil mobil haberleşme teknolojilerinin uygulanabilmesi için çalışmalarını sürdürmektedir. Yapılan bu çalışmalar ile birlikte alınan siyasi kararlar sonucunda 06 Eylül 2022 tarihinde yeni nesil mobil teknolojilerin hayat bulacağı “IMT Hizmet ve Sayısı Sınırlandırılmış Bireysel Kullanım Hakları ile Kurulacak Altyapılarına İlişkin Yetkilendirme İhalesi"ne çıkılmış ve 02 Kasım 2022 tarihinde bu ihale gerçekleştirilerek sonuçlandırılmıştır. Bu ihale sonucunda, 10 (on) aylık bir hazırlık sürecinin ardından yeni nesil mobil haberleşme teknolojileri 07 Eylül 2023 tarihi itibariyle ülkemizde hizmete girecektir.
4G/4.5G/5G Nedir?
Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) sektöründeki gelişmelerin tüm dünya üzerindeki etkisi ve önemi gün geçtikçe artmakta ve artmaya da devam edeceği görülmektedir. Bunun en önemli nedenlerinden biri; “bilgiye daha hızlı ve daha kaliteli erişim ihtiyacı" olduğu belirtilebilir. Son yıllarda, bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler ile makineler arası iletişim (M2M- machine to machine communication) ve yüksek çözünürlüklü (HD- high definition) yayınların kullanılmaya başlanması, sıradan yöntemlerle işlenemeyecek kadar büyük verilerin oluşumu (big data) gibi bir çok konunun hayatımıza yoğun bir şekilde girmesi sonucunda daha fazla kapasite ve hız ihtiyaçlarının gündeme gelmesine neden olmuştur. Gelişen teknoloji ile önemli bir ölçüde artan kapasite ve hız ihtiyacı, mevcut mobil haberleşme şebekeleri ile karşılanamaz duruma gelmiştir. Bu nedenle söz konusu ihtiyaçların mobil şebeke aracılığı ile sağlanabilmesi için yeni nesil mobil haberleşme sistemleri geliştirilmiştir. Günümüzde, bilgiye daha hızlı ve daha kaliteli erişim ihtiyacını karşılayan ve diğer dünya ülkelerinde yaygın olarak kullanılmaya başlanan yeni nesil mobil haberleşme sistemleri 4G ve 5G olmuştur.
4G teknolojisi, 3G'nin devamı olan, tamamıyla IP tabanlı olup yüksek veri transferi sağlayabilen yeni mobil haberleşme teknolojilerinden biridir. 3G'ye kıyasla yaklaşık 4 kat daha fazla verinin transfer edilmesini sağlamakla birlikte çok daha kısa gecikmeleri de (latency) kullanıcıların hizmetine sunmaktadır.
5G teknolojisi ise, çok hızlı gelişen ve büyüyen mobil teknoloji sayesinde, insanların; veriler, uygulamalar, akıllı şehirler ve akıllı sistemler ile etkileşim halinde olabileceği geniş bir iletişim ağının oluşturulmasını hedefleyen bir teknolojidir. 5. nesil mobil şebekeler (5th Generation Mobile Network) veya 5. nesil kablosuz sistemlerin (5th Generation Wireless Systems) kısaltması olan 5G, mevcut 4G / IMT-Advanced standartlarının geliştirilmesi ile ortaya çıkan telekomünikasyon standartlarıdır.
5G teknolojisi, hızla artan kullanıcı taleplerini yerine getirebilmek amacıyla gelişen uygulamaların ihtiyaçlarını karşılayabilecek düzeye getirilmiş durumdadır. Bu uygulamaların en göze çarpanları:
Geliştirilmiş Mobil Geniş Bant (Enhanced mobile broadband): 5G teknolojisi, sanal gerçeklik uygulamalarının hayata geçirilmesi ve talepleri karşılayacak geniş bir veri trafiğini elde edebilmek için Gigabit (Gbps) seviyesinde bir bant genişliğini sağlayacak bir yapıda geliştirilmiştir.
Ultra güvenilir iletişim (Ultra-reliable communications): Mobil sağlık ve akıllı-güvenilir ulaşım hizmetlerinin gerçek anlamda hayata geçirilebilmesi için erişim bazında çok düşük gecikme sürelerinin sağlanabilmesi, sürekli erişimin ve güvenli bağlantıların elde edilebilmesi hususları 5G teknolojisinin tasarlanmasında göz önünde bulundurulmuştur.
Nesnelerin İnterneti (Internet of Things): Makine, sensörler (transducers) ve/veya cihazlara ait iletişimlerin sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için binalar da dahil olmak üzere çok geniş bir kapsama alanının sağlanması, çok uzun bir pil ömrünün desteklenmesi olanakları 5G teknolojisinde yer almıştır.
Bunun yanında; Sanal Gerçeklik / Artırılmış Gerçeklik, Otomatik sürüş ve birbiri ile haberleşen araçlar, Makine-makine bağlantıları (M2M), Akıllı Şehirlere (Smart Cities), Kablosuz bulut tabanlı ofis / çok kişili video konferans gibi uygulama alanları da 5G ile hayat bulmaktadır.
Yeni mobil haberleşme teknolojilerinin (4G/5G) ülkemizde de uygulanabilmesi için 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası kapsamında frekansların tahsis edilmesine yönelik 06 Eylül 2022 tarihinde ihaleye çıkılmıştır. İhalede, 469 MHz genişliğindeki toplam frekans bandına asgari olarak 31.800.000,00 (Otuz Bir Milyon Seki Yüz Bin Amerikan Doları) Amerikan Doları değer belirlenmiştir. Vodafone Mobile Operations Ltd. (TELSİM) ve Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd. (KKTCELL) şirketlerinin katılım sağlayabileceği 02 Kasım 2022 tarihinde kapanan söz konusu ihaleye sadece KKTCELL şirketi teklif vermiştir. Teklif üzerinde yapılan değerlendirme sonucunda; 247 MHz genişliğindeki toplam frekans bandı KDV dahil 19.096.824,80 (On Dokuz Milyon Doksan Altı Bin Sekiz Yüz Yirmi Dört Amerikan Doları Seksen Sent) Amerikan Doları'na KKTCELL şirketine tahsis edilmesi uygun bulunmuştur.
07 Kasım 2022 tarihinde gerekli işlemler tamamlanarak KKTCELL şirketine Kurumumuz tarafından yetki belgesi verilmiştir. 10 (on) aylık bir hazırlık süresinin ardından yeni nesil mobil haberleşme teknolojisi olan 4G, KKTCELL şirketi tarafından 07 Eylül 2023 tarihinde devreye alınarak hizmet verilmeye başlanacaktır. 4G teknolojisi ile fiilen hizmet verilmeye başlandığı tarihten itibaren ilk 2 (iki) yıl içerisinde nüfus olarak KKTC'nin en az %60'ını ve 5 (beş yıl) yıl içerisinde de nüfus olarak KKTC'nin %95'ini kapsama alanı içine alınacaktır. Kapsama alanı sağlanan bölgelerde ilk 2 (iki) yılın sonunda; kullanıcı başına ortalama 30 Mbit/sn, ancak her halükarda kullanıcı başına asgari 10 Mbit/sn veri indirme hızını, ilk 3 (üç) yılın sonunda da nüfus olarak KKTC'nin en az %60'ının kapsandığı alanlarda ise; kullanıcı başına ortalama 40 Mbit/sn, ancak her halükarda kullanıcı başına asgari 15 Mbit/sn veri indirme hızı sağlanacaktır.
İhale şartnamesinde ve ayrıca verilen yetki belgesinde belirtildiği gibi 07 Eylül 2026 tarihinden itibaren 4G teknolojisine istinaden tahsis edilmiş frekans bantlarında 5G haberleşme teknolojisi kullanılarak hizmet verilmeye başlanabilecektir. 07 Eylül 2026 tarihinden 07 Eylül 2028 tarihine kadar 4G teknolojisine istinaden tahsis edilmiş frekans bantlarında 5G teknolojisi ile hizmet verilip verilmemesine yönelik karar mobil operatör tarafından verilecektir. 07 Eylül 2028 tarihinden itibaren 5G mobil haberleşme teknolojisi için tahsis edilmiş frekans bantları mobil operatör tarafından kullanılabilecek ve teknolojiden bağımsız olarak tüm frekans bantlarında sunulabilecek 5G haberleşme teknolojisi ile hizmet verilmeye başlanacaktır. Mobil operatör, 5G mobil haberleşme teknolojisi ile 07 Eylül 2028 tarihinden itibaren ilk 2 (iki) yıl içerisinde nüfus olarak KKTC'nin en az %60'ını ve 4 (dört) yıl içerisinde de nüfus olarak KKTC'nin %95'ini kapsama alanı içine alınacaktır. Kapsama alanı sağlanan bölgelerde ilk 2 (iki) yılın sonunda; kullanıcı başına ortalama 100 Mbit/sn, ancak her halükarda kullanıcı başına asgari 40 Mbit/sn veri indirme hızı sağlanacaktır.
İhale edilen 469 MHz genişliğindeki toplam frekans bandının 247 MHz'lik kısmı sadece bir mobil operatör tarafından tahsis alınarak yetkilendirilmiştir. Geriye kalan ve henüz tahsisi gerçekleştirilemeyen 222 MHz genişliğindeki frekans bandı, rekabetin sağlanması amacıyla en kısa sürede yeniden çıkılacak bir ihale sonucunda tahsis edilmesi planlanmıştır.
Saygı ile kamuoyuna duyurulur.